07/05/2008 Gününün Haberleri

 1980’de kiz çocugunun gözü önünde katledilen Ümit Kaftancioglu ölümünün 28. yil dönümünde Besiktas Akatlar Kültür Merkezi’nde 1000 kisiye yakin yogun bir katilimla görkemli bir sekilde anildi.
11 Nisan 1980’de öldürülen TRT -İstanbul Radyosu Prodüktörü, Gazeteci ve Yazar Ümit Kaftancioglu adina Yalin Ses Yayinlari’nin bu yil dördüncüsü düzenledigi, 2008 Ümit Kaftancioglu Öykü Ödülü “AsmalarÜzüm Vermeyecek” adli esere verildi
Katilimin fazla olmasindan dolayi çok sayida Ümit severler geceyi ayakta izlemek zorunda kaldi. Gecenin sunuculugunu yapan Asli Can konusmasinda su cümlelere yer vererek programi baslatti.
“Yelatan Dagi’ndan esen yel gibi, Yüksek yüksek tepelerden ve Evrese yollarindan asarak bir garip yasama ses oldunuz.
Ulgar Dagi’nin amansiz boraniyla, kariyla; Onun öykülerinde durduk kavgaya.
Ve karsi olduk Bolu Beyi’ne Köroglu kollarinda.
Dönülmez denilen dönemeçlerin umutla nasil dönüldügünü ondan ögrendik.
Aydinlik bir yasam umduk ve umutlandik…
Yüzünü dahi görmedigim, sadece öykülerinden ve sesinden bildigim Ümit Kaftancioglu’nu Anma gecesinde genç bir kusak olarak görev almaktan onur duyuyorum.” Asli Can’in bu sözleri büyük bir alkis aldi.

###Türkiye Önemli Bir Aydinini Kaybetti

Ümit Kaftancioglu’nun sinif arkadasi Adnan Özyalçiner; “Ümit Kaftancioglu halktan aldigini halka veren bir yazardi. O köy enstitüsü çikisli, egitimin içinden gelen, halkindan kopmayan bir yigitti. Genç yasta öldürülmesi edebiyat dünyasi için bir kayiptir.” diyen Yalçiner; Ümit Kaftancioglu’yla ilgili anilarini anlatti.

###Keske Bir Toprak Reformu Yapilsaydi!

Özyalçiner’den sonra mikrofona davet edilen yazar Öner Yagci; “İnsanlarin körlügü ile zamanin körlügü gelip bir anda birbirine dolandigi zaman körlüklerle gidis egemenlesir.” diyerek konusmasini söyle sürdürdü; “Gidisatimiz ne yazik ki körlemesine… Evet, simdilik kör bir zamani yasamaktayiz. Bu dünya Ümit Kaftancioglu gibi aydinlarin gelip geçtigi ve Ümit Kaftancioglu’ndan önce onlarca belki de yüzlerce bu ülkenin aydinlik gelecekleri ulasmasi için, caninin pahasina emeklerini veren aydinlarin gelip geçtigi; onun ölümünden sonra da yeni yetisen kusaklarin bütün bu aydinlik birikimden aldiklari mirasla ülkemizi gerçek bir aydinliga dönüstürme çabasi sürüyor.
Bu çaba onlarin Ümit Kaftancioglu’ndan önceki aydinlarimizin Namik Kemal’den, Ahmet Taner’den Tevfik Fikret’den baslayip Cumhuriyetle bir doruga ulastiktan, Cumhuriyet meyvesini insanlara koklatmaya basladiktan sonra da Nazim Hikmet gibi, Aziz Nesin gibi büyük ozanlara yüzlerce aydina sahip olmus bir toplumda Ümit Kaftancioglu gibi bir aydinin vermis oldugu savasin ne olduguna bakarsak ondan önceki savasin ve ondan sonraki ve hala sürdürmekte oldugumuz İlhan Selçuk’un da dikkat çekmek istedigi bizi kör noktalara, kör zamanlara dogru tasiyan gerçeklik ayni.
Mustafa Kemal’in 1923’te ilan ettigi Cumhuriyet’imizin 1940’larin ortalarindan itibaren tekrar karanliklara dogru dönüstürülmeye baslanmasi ve karsi devrimin ‘Biz artik egemeniz’ deme küstahliginda bulunmalarinin nedeni de bellidir. Eger bu ülkede toprak agaliginin, beyliginin tasfiye edilmesi gerçeklesseydi, bu ülkede gerçek bir toprak reformu yapilabilmis olsaydi, aydinlik geçmisiyle, halkevleri ile yetisen Cumhuriyet’imizin bu insanlari, özgür yurttaslar olarak kendi özgür iradeleri ile oylarini kullanan insanlar olarak, bugünkü gibi göstermelik bir demokrasi degil de, hür hali ile, ‘köylüm, agam buna oy veriyor ben de vermeliyim’ diye düsünenler yerine, insanlarin sömürüldügü bir toplum olmak yerine, tek tek gerçek bireyler olusumu yolunda ki toprak reformlari gerçeklesseydi, bu adimlarla beraber köy enstitülerini yayma girisimleri olsaydi, aydin bir toplum olarak bu karanlik günleri yasamayacaktik.

###Bu Ülke Halk Çocuklari Tarafindan Yönetilmeliydi

Daha sonra mikrofona davet edilen Kanal Türk Televizyonu’nun sahibi Tuncay Özkan; “Benim Ümit Kaftancioglu ile ilgili anim matbaa isçisi olan babamin Ankara Menekse Sinemasi’nda Asik Veysel ile birlikte ikisinin bulundugu; Asik Veysel’in asiklik gelenegini anlattigi, düsünce üzerine düzenledigi bir toplantida bulunmakla basladi. Kendisini ilk orada izlemistim. Eskiden isçiler kültür ve sanata olaganüstü ilgi gösterirlerdi. Ankara’da matbaa isçisi olan babam ile beraber haftada bir kere mutlaka Ankara Sanat Tiyatrosu’na giderdik.
Hatta izledigimiz oyunlari tekrar gider izlerdik. Ve ayni zamanda Ankara Sanat Tiyatrosu’nun yasamasi için bir dayanisma gösterirdik. Oradaki oyunlari takip etmek oyunlara katki sunmak çok önemliydi. Asik Veysel veya baska bir sanatçinin gecesinde bulunmak, onlara katki sunmak, ayni zamanda bilgi düzeyini gelistirirken, bir yerden de onlarla ayni dünyayi paylastiginizin ispatiydi bizim için. Onlarin fikirlerini, onlarin duygu ve düsüncelerini, onlardan alir yolculugumuza öyle devam ederdik.
Bizler dogruyu algilayabilmek için, dogru ile birlikte var olabilmek için, yanlis nerede, dogru nerede, iyi nerede, kötü nerede bunlari ayirt edebilmek için içimizde bulunan bütün duygularin kör tipalarla kapatildigi bir fasist anlayisin içinden kaçmak zorundayiz. Ümit Kaftancioglu’nun öldürülüsünden bu yana Türkiye’de anlayis olarak hiçbir sey degismedi. ‘Katil cezasini çekse de katillikten kurtulamaz’. Ben bu sözü Abdi İpekçi’nin kizindan duymustum. Bir ülkenin Basbakani, ‘Kocam için ben af istiyorum’ diyen bir kadina ‘Kocani ben veya hükümet affedemez! Ancak öldürdügü ailenin bireyleri onu affedebilir’ deniliyorsa, geldigimiz noktayi da bu denli göstermektedir bu olay.
3 büyük kitap katliaminin 2 si bu ülkede gerçeklesmistir. Bunun birincisi Demokrat Parti iktidarinda halkevlerine yapilan kapatmalarda kapi önlerinde yakilan kütüphanelerdir, digeri ise 12 eylül sonrasi soba ve banyo kazanlarinda yakilan kitaplardir. Böyle karanlik geçmisleri olan bir ülkeyiz ne yazik ki. Ama bunlar karsisinda egilmemeliyiz. Bu karanliktan kurtulmak zorundayiz. Dün fasizm karsisinda nasil egilmediysek bugünde fasizm karsisinda dimdik, yikilmadan durmaliyiz.
Ümit Kaftancioglu, kitaplarinda, mücadelesinde takdir edilmistir her zaman. Düsünün ki, daha ölmeden bir gün önce çalistigi kurumda, TRT’ de ‘Bu ülkenin halk çocuklari tarafindan yönetilmesi gerekiyor!’ diyecek kadar yürekli bir adamdi. Bunu söyledikten bir gün sonra da ne yazik ki öldürüldü. Bugün bizler ne yapmaliyiz? Yasamaliyiz, korkmamaliyiz, sabretmeliyiz, kaçmamaliyiz, yilmamaliyiz, 84 yasindaki İlhan Selçuk’u tekrar sorgulayacagiz diye agzinin suyunu akitanlara gereken yaniti vermeliyiz. Ben bu yeni olusum mücadelemizden çok umutluyum, yarinlarima da yilmadan umutla bakacagim.”

###Gariplikten Ümide Giden Yol

Daha sonra mikrofona gelen yazar sair Öztürk Tatar; “Tüm yazdiklarinda ve tüm eylemlerinde “Garip”likten ümide giden yolun köy enstitülerinden geçtigini; onu var eden iklimin, aldigi egitimden kaynaklandigini görmek mümkün. O, köy enstitüsünde okumak olanagina kavustugu için yöresinin, belki de Türkiye’nin sansli çocuklarindan biriydi
Köy enstitülerinden aldigi egitim ve arastirma ruhuyla, genç cumhuriyetin “Fikri hür, vicdani hür, irfani hür” kusaklar yetistirmek davasinda, etkin olarak yer almakla kalmadi; yazin ve dinleti dünyasina, romanlari, öyküleri ve radyo programlariyla girdi. Dönemeç’i o iklimin esintisiyle döndü, Köroglu Kollari’ni o iklimin sagladigi özgün birikimle kaleme aldi.
Yoksullugun, çaresizligin ve alabildigine sahipsizligin yasandigi bir dönemde Cilavuz Köy Enstitüsü onu bagrina basti. Portakali orada tanidi! Bölüsmeyi, paylasmayi, kardesçe yasamayi ve sicak bir yuvanin huzurunu, mutlulugunu Cilavuz’da yasadi…
Ne var ki yasama atildigi yillar, köy enstitülerin kapanmasi için dügmeye basildigi yillardi.
Bu egitim yuvalarini “Komünist Mektebi” olarak damgalayanlar vardi.
Halkin aydinlanmasindan, hayata isikli bir gözle bakmasindan korkan asiret agalari, bu yuvalarin kapanmasi için siyasilere yogun baski yapiyordu. Köy enstitülerinin kurucu mimarlari, Hasan Ali Yücel, İsmail Hakki Tonguç ve digerleri, görevlerinden uzaklastirilirken, bir yandan da bu egitim yuvalarinin kapanmasina giden yola girilmis oluyordu.
Sonunda olan oldu ve köy enstitüleri, adlari degistirilerek birer birer kapatildi.
Bugün egitimde ki sorunlarin içinden çikilmaz bir asamada oldugunu hepimiz görmekteyiz.
Gelecek kaygisi içinde; umutsuz, yasama ve yarina bos gözlerle bakan bir kusagin varligindan hepimiz haberdariz.
Eger köy enstitüleri kapanmasaydi, yasam içindeki yerimiz daha saglam, gelecege bakisimiz daha bir umutlu olacakti. İnsanlarimiz dogduklari yerde doymanin güzelligini yasayacak, sokaklarda tehlike saçan çocuklarimiz olamayacakti.
Eger köy enstitüleri kapanmasaydi, 15–16 yasindaki çocuklarin çektigi tetiklerden aydinlarimiz, yazarlarimiz ve fikir adamlarimiz caddelere devrilmeyecekti.
Yöresinin ve Türkiye’nin sansli çocuklari dedigim bu insanlar birer birer aramizdan alindi. Yetim kalan sadece dünden bu güne öldürülen aydinlarimizin çocuklari degildi bence.

**Çagdaslik ve uygarlik anlaminda asil yetim kalan bizlerdik.

Tarih ve toplum, bir gün bu büyük toplumsal deneyin derslerini ve yitirilen aydinlarimizin biraktigi boslugu getirip önümüze koyacaktir. Bu kaçinilmaz!..
Belki o gün, kendimize ya da çevremize ‘Neden?’ diye soracagiz. Ama o NEDEN sorusunu sormanin zamani yarin degil bence bugün. Hem de buradan çikarken sormaliyiz kendimize…

NEDEN?”

###Ödüller Sahiplerini buldu

Yalin Ses yayinlarinin bu yil dördüncüsünü düzenledigi 2008 Ümit Kaftancioglu Öykü Yarismasi’nda “Asmalar Üzüm Vermeyecek” adli öyküsüyle birincilik kazanan İbrahim Şasma’

“Isirgan Otlari” adli öyküsüyle ikincilik kazanan Ayse Akaltun’a

“Karli Eylül Ve Saksaganlar” adli öyküsüyle üçüncülük kazanan Hikmet Yilmaz’a plaketlerini, seçici kurul üyeleri Adnan Özyalçiner, Öner Yagci ve Tuncay Özkan verdiler.

####Öyküleri mansiyona deger görülen;

Gönül Çatalcali’nin, Murat Tas’in, Salim Nizam’in, Mahmut Yamalak’in, Suna Dündar’in Plaketlerini; Dr. Ali Naki Kaftancioglu, Av. Ergün Özer, Alaattin Bahçekapili, Tuncay Özkan ve Öztürk Tatar verdiler.

###Sanatçilar Agit Yakar Gibi Türkü Söylediler

Baglamasiyla ve sesiyle yillardir TRT radyo ve televizyonlarinda bizlere türkülerin güzelliklerini yasatan, TRT İstanbul Radyosu sanatçisi Adalet Büyükkaya sahne aldi. Güzel sesiyle söyledigi türküler geceye renk katti.
Anadolu kültürümüzün vazgeçilmez bir dali olan halk âsikligi geleneginin temsilcilerinden, halk ozani Mürsel Sinan ve baglama virtüözü, selpe tekniginin ustasi, derlemeci Erol Parlak’da gecede sahne alan isimlerdi.. Yogun ilginin oldugu anma gecesinden herkes mutlu ayrildi.
Haber ekleme saati: 11.30-07/05/2008
Haber/Foto: Siyasal Birikim Gazetesi
“Üç Fidan”i andik